کهکشان دانش
المنظومة المختصرة فی النحو

المنظومة المختصرة فی النحو

المؤلف :سعید بن محمد المری

بسم الله الرحمن الرحیم                                            المقدمة (4)

الحمدُ للهِ على نحوٍ بِهِ
ثُمَّ الصلاةُ ما جرى الکلامُ
وهذهِ أرجوزةٌ فَهَیْتا
تحوِی من النَّحْوِ أهَمَّ ما أهَمّ
مع اقتباسٍ لی عن الأئمةْ

مُعْرِبُهُ نالَ الرضى مِنْ رَبِّهِ
مِنّا على النبیِّ والسلامُ
تقل عن سِتین بیتاً بَیتا
ویَنْجَلِیْ بها بإذْنِ اللهِ هَمّ
مِنْ بینِ قوسینِ تراه ثَمَّةْ

باب الکلام (6)

القولُ إن أفاد معنىً محتواهْ
أَقَلُّهُ اسمانِ کزیدٌ ذاهبُ
کلا المثالین یسمى جملةْ
فالاسمَ میزه بجرٍ وندا
والفعلَ میزه بلم والتاءِ
والحرفَ میزه بکونه خلا

فهو الکلام عند معشر النحاةْ
واسمٌ وفعلٌ نحوُ فاز التائبُ
وفیهما الحرف یکون فضلةْ
وجَعْلِهِ معرفاً أو مسندا
والسین والنون وقد والیاء
من العلامات کهلْ أو کعلى

باب الإعراب (12)

(الاعراب تغییر أواخر الکَلِمْ
فـ(المعربُ اسمٌ لا یضاهی الحرفا
رفعاً ونصباً أُعْرِبَا ویُعربانْ
بضمةٍ ففتحةٍ للأولَینْ
وارفعْ بواوٍ جمع تصحیحٍ ذَکَرْ
ومثلُهُ فی الرفعِ والجرِّ أُلِفْ
والألف ارفعاً بها ما ثُنِّیا
(ونحو هنداتٍ لنصبِهِ انکسَرْ
والخمسة الأفعالُ رفعها بنونْ
(وأی فعلٍ آخرٌ منه ألِفْ
والرفعُ فی جمیعِها مقدّرُ
والرفعُ فی منقوص الاسما قُدِّرا

لعاملٍ) وذاک فی البنا عُدِمْ
وفعلٌ امتاز بِلَمْ کیخفى)
أیضاً بجرِّ أولٍ وجزمِ ثانْ
وکسرةٍ ثم سکونٍ بعد ذینْ
واجعلْهُ بالیا إن أتى نصبٌ وجَرّ
خمسةُ الاسماءِ وتنصبْ بالألِفْ
ونصبُهُ وجرُّه اجعلْهُ بیا
وغیرُ مصروفٍ بفتحةٍ یُجَرّ)
والنونَ فی نصبٍ وجزمٍ یحذفونْ
أو واوٌ أو یاءٌ) ففی الجزمِ حُذِفْ
ونصبُ ذی الألِفِ أیضاً قدّروا
والجرُّ والجمیعُ فیما قُصِرا

العُمَدُ والنواسخ (11)

المبتدا مرتفعٌ والخبرُ
فالمبتدا اسمٌ دائماً ثمّ إلیهْ
والخبرُ الحکمُ الذی قد أُسنِدا
والفاعلُ اسمٌ مسندٌ إلیهِ
ففاعلٌ زیدٌ إذا قلتَ بدا
والفعلُ إن فاعلُهُ مجهولُ
وسیّدٌ فی کان زیدٌ سیّدا
وأعطِ بات صار ما لکان مرّ
وسیّدٌ فی إنّ زیداً سیّدُ
وأعطِ أنّ ما لِإنّ مِنْ عملْ
وانصبهما فی ظنّ زیداً سیّدا

کاللهُ ربُّنا ونحنُ نشکُرُ
یُسندُ أو یُقالُ محکومٌ علیهْ
وجاء جملةً وجاء مفردا
وفعلُهُ مقدّمٌ علیهِ
زیدٌ وإن عکستَ زیدٌ مبتدا
فذو نیابةٍ له المفعولُ
خبرُ کانَ واسمها ذو الابتدا
ولیس أمسى ظل مع سبعٍ أُخَرْ
مرتفعٌ ویُنْصَبُ الْمُسَوّدُ
کذا کأنّ لیتَ لکنّ لعلّ
ونحوُ ظنّ مثلُها فیما بدا

المنصوبات (6)

شربتُ ماءً ماءٌ المفعولُ بِهْ
والظرفُ وقتٌ أو مکانٌ نُصِبا
والمصدرَ انْصِبْهُ کَقُمْ قِیاما
وانصبْهُ مفعولاً لَهُ إنْ علَّةْ
والحالُ وصْفٌ هیئةً قد أَعَرَبا
ونحوُهُ التمییزُ لکنْ جَمُدا

وناب فی یُشربُ ما عنْ شارِبِهْ
کقامَ لیلةً وقامَ جانِبا
ونَحْوُهُ مِنْ مَلَکٍ سَلاما
جاءَ کَلِلّهِ اجْتَهِدْ شُکْراً لَهْ
مُنَکّرٌ کجِئْتُ زیداً راکِبا
کَشِبْرٍ ارْضاً وأجَلَّ مَحْتِدا

المجرورات (3)

یُجَرُّ بالحرفِ وبالإضافةْ
والحرفُ باءٌ وإلى ومِنْ وفیْ
ومِنْ مُضافٍ أَسْقِطِ التنوینا

کانْعِمْ ببیتِ ابنِ أبی قُحافةْ
ونحوُها وأحْرُفٌ لِلْحَلِفِ
والنّونَ کابْنَیْهِ وطُورِ سِینا

التوابع (4)

(یتبعُ فی الإعرابِ الاسماءَ الأوَلْ
فالنعتُ فی بُشِّرَ بالإبنِ الحلیمْ
ونحوُه التوکیدُ مثلُ قولِهمْ
والعطفُ بالحروفِ نحوُ جِئْ أبا

نعتٌ وتوکیدٌ وعطفٌ وبدلْ)
وابنٍ علیمٍ الحلیمُ والعلیمْ
مُرَّ بِهِمْ جمیعِهِمْ أو کلِّهِمْ
زیدٍ وزیداً ثُمَّ جانِبْ مَنْ أبَى

النداء (2)

یُبنى المنادى المفردُ المعَرَّفُ
وانصِبْهُ إنْ مضافاً أوْ مُنَکَّراً

على الذی فی الرفعِ قبلُ یُعرفُ
کیا رفیقَ الدربِ أو یا سائرا

العدد (4)

العشرُ دون التا إلى الثلاثِ
والعشرُ إن رکبتها فطابقا
ممیزٌ ما بین عشرٍ ومائةْ
وغیرُه جُرَّ ولیسَ مفردا

خُصّتْ بمعدودٍ من الإناثِ
وواحداً واثنینِ طابقْ مطلقا
یُنصبُ مفرداً کعشرینَ فئةْ
إلا مبینٌ مائة فصاعدا

إعراب الفعل المضارع (7)

(ویُرْفَعُ المضارعُ المجرّدُ
وانْصِبْ بِلَنْ وأَنْ وباللامِ الْمُفیدْ
والواوِ والفا بعدَ نفیٍ أو طَلَبْ
وإنْ خلا مِنْ واوٍ أو فاءٍ جُزِمْ
واجْزِمْهُ باللام ولا إنْ طَلَبا
واجزِمْ بإنْ نحوَ حدیثِ إنْ یُرِدْ

من نَصبٍ أو جزْمٍ) کأنتَ تَسْعَدُ
کیْ وهْیَ فی الآیاتِ مِنْ بعدِ یُریدْ
کاطْلُبْ ولا تَکْسَلْ فتَتْرُکَ الطلبْ
کغیرِ موضعٍ بِهِ یغفِرْ لَکُمْ
ولم ولما ولماضٍ قَلَبا
وثَمّ غیرُ إنْ کمَنْ یَعْمَلْ یَجِدْ

 


http://gorooh.parsiblog.com/PhotoAlbum/dars2/10e9328c176de902f34269074578f82d.gif

  نوشته شده در روز جمعه 87/1/16  ، تعداد


مطالب طلایی - کلیک کنید

آمــار سایت

بازدیــــد امـــــروز : 70
بازدیــــــــد دیـــــــــروز : 11
بازدیـــــــــد کــــــــــل : 227131
تعـــــداد یادداشت هـــــــا : 240
منوی اصلی

صفحـه اول سایـت

تحقیق هــای قابل ویــرایش

پاورپوینت هـای آموزشـی و درسی

طرح درس هـای برتر معلمان

نظرات و پیشنهادات

فهرست موضوعی

طرح درس دوره ابتدایی (70)
طرح درس متوسطه اول (18)
طرح درس متوسطه دوم (6)
مقاله و تحقیق قابل ویرایش (19)
انیمیشن و پاورپوینت درسی (12)
مطالب مرتبط با درس و مدرسه (24)
آموزش مطالب مفید و کاربردی (6)
نرم افزارهای آموزشی و درسی (6)
رمز و رازهای زندگی ایده آل (11)
دنیای حیوانات و محیط زیست (3)
پایگاه پاسخ به سوالات علمی (4)
بانک دانستنیهــا و اطلاعات (4)
پاورپوینت دوره ابتدایی (7)
پاورپوینت دوره اول متوسطه (8)
پاورپوینت دوره دوم متوسطه (3)
لیست آخرین مطالب

پاورپوینت درس هفتم علوم تجربی ششم
پاورپوینت درس هشتم علوم تجربی ششم
پاورپوینت درس نهم آموزش قرآن پایه هفتم: آموزش مفاهیم و قرآن در ن
پاورپوینت درس هشتم آموزش قرآن پایه هفتم: آموزش مفاهیم و نماز در
پاورپوینت درس هفتم آموزش قرآن پایه هفتم: آموزش مفاهیم و طوفانی د
پاورپوینت درس ششم آموزش قرآن پایه هفتم: آموزش مفاهیم و روشنگر را
پاورپوینت درس هفدهم خواب شیرین هدیه سوم دبستان
پاورپوینت درس شانزدهم داناترین مردم هدیه سوم دبستان
پاورپوینت درس 14 فارسی پایه یازدهم: حمله حیدری
پاورپوینت درس 12 فارسی پایه یازدهم: کاوه دادخواه
پاورپوینت درس 16 فارسی چهارم دبستان (ابتدایی): پرسشگری (خرد و دا
پاورپوینت درس 15 فارسی چهارم دبستان (ابتدایی): شیر و موش (مرواری
دانلود پاورپوینت درس بیست و چهارم مطالعات اجتماعی پایه ششم دبستا
پاورپوینت درس هفدهم مطالعات اجتماعی پایه ششم (ویژگی های دریاهای
پاورپوینت درس 9 پیام های آسمان پایه هفتم ( به سوی پاکی )
[همه عناوین(233)][عناوین آرشیوشده]

http://www.parsiblog.com/PhotoAlbum/riazi/6af5e218c7b634c3d7afd741834f59d2.jpg